Dünü ve Bugünü ile Zihniyet ve Din - İslam, Tasavvuf ve Çözülme Devri İktisat Ahlakı

Elimizdeki kitap kısa bir süre önce ikinci baskısı yayınlanmış olan «İktisadi Çözülmenin Ahlâk ve Zihniyet Dünyasının deva- mi ve bir ölçüde tamamlanışıdır. Birincisinde genel tablosu çizilmiş olan zihniyet dünyamızın bu ikincisi ile dini - manevi kök ve kaynaklarına inmeye çalışılmıştır. Kitap din sosyolojisi ve özellikle din ve zihniyet ilişkisi üzerinde Max Weber'in çığır açan görüşlerine toplu ve kritik bir bakışla yola çıkıyor. Kendi kültür çevremizde konunun sınırlarını çizerken, ağırlığın üst perdede monoton şer'i kurallardan sade ve samimi kıssaları ile tasavvufa kaydırıldığı gözden kaçmayacaktır. Sorular o açı- dan bir hayli geniş ve yüklüdür: Her şeyden önce, dünkü ve bugünkü haliyle insanımızın çevre ve evrene bakış açısını şe- killendirmede tasawufa düşen pay nedir? Özellikle <<kırsal>> çevreye açıldıkça daha da belirgin hal alan yarı dini, yarı feo- daj kökenli «rant kapitalizmi» ne, alt ve üst dilimleri ile, tasav- vuf (båtinilik kanadı başta) neler getirmiş olabilir? İnsan ve toplum varlığımızda tasavvufun izlerini halâ şurada burada görmek imkânsız değildir; çoğunluk ise süratle silinip gözden kaybolmakta, hatta çoktan kaybolmuştur. Kitap özünü ve mana derinliğini zamanla yitirmiş bir kültürün sığ ve kuru manzara- sı ile son buluyor.